چگونه فشار خون بالا را پایین بیاوریم؟
"چگونه فشار خون بالا (قاتل خاموش) را پایین بیاوریم؟"
فشارخون بالا یا پرفشار خون زمانی پیش می‌آید که فشارخون پمپ شده در شریان‌ها بیشتر از حد معمول باشد. این بیماری شایع است ولی ازآنجایی‌که در بسیاری از موارد بیمار از مشکل خود ابراز بی‌اطلاعی می‌کند به فشارخون بالا لقب قاتل خاموش داده شده است.
وقتی فشار بالا می‌رود قلب را وادار به کار سخت‌تر می‌کند. هر چقدر سن بالاتر می‌رود، احتمال ابتلا به فشارخون بالا نیز بالا می‌رود. با گذشت زمان، فشارخون بالا کنترل نشده اغلب منجر به مشکلات جدی سلامتی (بیماری قلبی، سکته مغزی، و بیماری کلیوی) می‌شود.
فشارخون کمتر از ١٢٠/٨٠ نرمال تلقی می‌شود. بالاتر بودن هرکدام از آنها یعنی فشار سیستولی بالاتر از ١٢٠ و فشار دیاستولی بالاتر از ٨٠ را به‌عنوان فشارخون بالا محسوب شده و تا سه مرحله طبقه‌بندی می‌شود.
۱) فشار سیستولی بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ و دیاستولی کمتر از ۸۰
که به این حالت فشارخون بالا رفته گفته می‌شود. اگر اقدامات پیشگیرانه صورت نگیرد، فرد مبتلا در معرض بیماری پر فشاری خون قرار می‌گیرد. نیاز به تغییر در شیوه زندگی شامل بر رژیم غذایی، فعالیت بدنی، تغییر عادات نادرست و کاهش وزن وجود دارد.
۲) بیماری فشارخون بالا درجه یک
فشارخون سیستولی بین ۱۳۰-۱۳۹ و دیاستول ۸۰ تا ۸۹ میلیمتر جیوه گفته می‌شود.
۳) بیماری فشارخون بالا درجه دو
فشارخون شدید که به فشارخون بالای ۱۴۰ سیستولی و فشار دیاستولی بالی ۹۰ اطلاق می‌شود.
علائم فشارخون بالا چیست؟
در اغلب مبتلایان به فشارخون بالا هیچ علامتی وجود ندارد. در واقع افرادی که فشارخون بالا دارند علی‌رغم امکان آسیب ناشی از فشارخون بالا به قلب، کلیه‌ها، چشم‌ها، مغز و گردش خون ممکن است متوجه آن نباشند و آن را احساس نکنند. شما می‌توانید سال‌ها پرفشاری خون داشته باشید و ندانید. ولی یکبار که معاینه شوید و پزشک به شما بگوید فشارتان بالا رفته متعجب بپرسید پس چرا من نفهمیدم؟!
این مسئله لزوم اندازه‌گیری فشارخون به‌صورت ادواری و در معاینات معمول را مشخص می‌کند. افراد مبتلا به فشارخون بالا ممکن است این علائم را تجربه کنند.
- سردرد
- تاری دید
- سرگیجه
- تنگی نفس
دو عدد ذکر شده برای فشارخون نشانه چیست؟
اعداد فشارخون نشان‌دهنده سختی و مقاومت نسبت به جریان خون در سرخرگ‌ها در بدن است.
رقم قابل‌قبول و طبیعی فشارخون اعداد کمتر از ۸۰/۱۲۰ هستند. ارقام بیشتر نمایانگر فشارخون بالاست.
وقتی فشارخون شما برای مثال ۷۰/۱۲۵ است که به‌صورت ۱۲ رو ۷ معمولاً گفته می‌شود رقم اول فشار سیستولی است که فشار زمان پمپ خون به بدن توسط قلب را نشان می‌دهد و دومین رقم فشار دیاستولی است که نشانه فشار زمان استراحت قلب است.
زنگ خطری به نام فشارخون بالا
احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی در افراد با فشارخون بالا در مقایسه با افراد با فشارخون طبیعی، بالاتر است.
شرایط اضطرار در فشارخون بالا
اگر فشار سیستولیک شما بیش از ۱۸۰ یا فشار دیاستولی شما بیش از ۱۲۰ باشد، شما در معرض بحران فشارخون بالا هستید.
فشارخون بحرانی می‌تواند منجر به سکته مغزی، حمله قلبی و یا آسیب به کلیه شود.
به شما توصیه می‌کنیم چند دقیقه استراحت کنید و فشارخون خود را مجدد اندازه بگیرید. اگر هنوز هم زیاد است، به اورژانس ۱۱۵ تلفن کنید.
علائمی شامل سردرد شدید، اضطراب و خونریزی بینی در فشار محدوده خطر دیده می‌شود. ممکن است احساس تنگی نفس داشته باشید یا از حال بروید.
چه افرادی در معرض فشارخون بالا هستند؟
تا سن ۴۵ سالگی آقایان بیشتر از خانم‌ها به پر فشاری خون مبتلا می‌شوند. اما این نسبت با بالارفتن سن تغییر می‌کند. به‌طوری‌که در ۶۵ سالگی این خانم‌ها هستند که بیش از آقایان گرفتار فشارخون بالا می‌باشند.
اگر یکی از اعضای خانواده مبتلا به پر فشاری خون باشد شانس گرفتن فشارخون بالا در دیگر اعضا بیشتر می‌شود. همین‌طور این مشکل در بین دیابتی‌ها هم بیشتر دیده می‌شود.
علت ابتلا به فشارخون در بسیاری از افراد ناشناخته است. در بعضی بیماران هم علت بروز فشارخون بالا را به بیماری‌های کلیوی یا غدد آدرنال یا بیماری تیروئیدی نسبت می‌دهند.
چگونه فشار خون را پایین بیاوریم؟
به نمک نه بگویید
مقدار مصرف نمک را در برنامه غذایی خود کم کنید. سدیم موجود در نمک باعث احتباس مایعات در بدن، بالارفتن حجم کار قلب و افزایش فشارخون می‌شود.
مقدار سدیم دریافتی روزانه را به سطح کمتر از ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز برسانید. برای این کار لازم است به برچسب اطلاعات غذایی روی مواد غذایی بسته‌بندی شده دقت بیشتری داشته باشید. غذاهای فرآوری شده از جمله اقلام پر سدیم در بین مواد خوراکی هستند.
خوردن آجیل و مغزهای بو داده، انواع شور و ترشی‌ها، سوسیس و کالباس، دوغ، کنسرو سبزیجات و حبوبات یا کنسرو تن ماهی همگی مقدار سدیم زیادی را به بدن وارد می‌کنند.
کشک و پنیر پرنمک هم بهتر است از برنامه غذایی حذف و به جای آنها نوع بدون نمک جایگزین شود.
بیماری پرفشاری خون در بین مردم به نام فشارخون بالا شناخته می‌شود. یکی از راه‌های کاهش فشارخون درمان دارویی است.
استرس نداشته باشید
استرس فشارخون را بالا می‌برد. اما هنوز مدارکی دال بر اثر استرس در بالا نگه داشتن فشار در دراز مدت وجود ندارد. برای کنترل استرس بهتر است عادات غلط مانند رژیم غذایی ناسالم، مصرف الکل و سیگار را ترک کنید. همه این عادات با فشارخون بالا و بیماری‌های قلبی در ارتباط‌اند.
استرس یکی از موضوعاتی است که رد پای آن در بسیاری از بیماری‌ها و شرایط دیده می‌شود. در سال‌های اخیر، استرس در جوامع مختلف تشدید شده و جزئی از زندگی امروز به‌حساب می‌آید.
وزنتان را کم کنید
چند کیلو اضافه‌وزن به قلب شما فشار می‌آورد و شانس فشارخون بالا را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، رژیم‌های غذایی کاهش فشارخون روی کاهش انرژی دریافتی تمرکز ویژه‌ای دارند. شما می‌توانید مصرف غذاهای چرب و قند اضافی را با افزودن میوه، سبزی، مواد پروتئینی کم‌چرب، و فیبر در رژیم غذایی خود کاهش دهید. حتی کاهش وزن ۵ کیلویی هم می‌تواند اثرات چشمگیری داشته باشد.
نوشیدنی‌های حاوی الکل را کم کنید
الکل زیاده از حد می‌تواند باعث بالارفتن فشارخون شود. برای همین لازم است نوشیدنی الکلی را کم کنید.
مصرف بیش از حد نوشیدنی کافئین‌دار ممنوع
کافئین در مقدار کم مشکلی ایجاد نمی‌کند و شما می‌توانید هر روز یک تا دو فنجان قهوه میل کنید. بالابردن فشارخون در مورد کافئین به‌صورت موقتی است و هنوز ارتباط کافئین با فشارخون بالا به‌صورت قطعی اثبات نشده است.
در اغلب موارد واریس یک مشکل ارثی است. همه مبتلایان به فشارخون، واریس نمی‌گیرند ولی واریس به‌عنوان یک علامت در بیماران فشارخونی شناخته می‌شود.
فشارخون بالا در خانم‌های باردار
پرفشاری خون در دوران حاملگی می‌تواند مادرانی را گرفتار کند که هرگز فشارخون بالا نداشتند. این وضعیت در نیمه دوم بارداری اتفاق می‌افتد. اگر به حال خود رها شود، ممکن است پره اکلامپسی شود.
پره اکلامپسی جریان خون و اکسیژن به جنین شما را محدود می‌کند و می‌تواند به کلیه‌ها و مغز شما آسیب برساند. پس از زایمان، فشارخون شما باید به سطح طبیعی خود بازگردد.
برخی داروها فشارخون را بالا می‌برند
داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا حاوی دکونژستانت می‌توانند باعث بالارفتن فشارخون شوند. از دیگر داروها می‌توان به داروهای ضد درد NSAIDS ، استروئیدها و قرص ضدبارداری و بعضی از داروهای ضدافسردگی اشاره کرد. اگر فشارخون بالا دارید خودسرانه دارو از داروخانه نخرید. حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا فشارتان بالا نرود.
ممکن است دکتر شما فشارخونتان را بالا ببرد!
بعضی بیماران فقط در مطب دکتر فشارخونشان بالا است. این مسئله ریشه در اضطراب دارد و به‌عنوان فشارخون ناشی از روپوش سفید خوانده می‌شود مثل کودکانی که با دیدن دکتری که روپوش سفید به تن دارد به یاد آمپول زدن و واکسن می‌افتند!
برای بالابردن دقت اندازه‌گیری فشارخون بهتر است فشارخون در خانه چک شود و به‌صورت مرتب در یک جدول یادداشت شود. این یادداشت‌ها در زمان ملاقات پزشک برای قضاوت بهتر در خصوص شرایط بیمار در اختیار پزشک قرار داده شود. خوب است دستگاه فشار سنجتان را به مطب ببرید و آنجا در حضور پزشکتان فشار خود را اندازه بگیرید تا اگر ایرادی در تکنیک اندازه‌گیری دارید همان جا پزشک به شما آموزش دهد.
فشارخون بالا در کودکان
این بیماری در بین بزرگسالان شایع است اما کودکان هم ممکن است به آن مبتلا شوند. مقادیر نرمال در کودکان بسته به سن و دختر یا پسر بودن و قد دارد. اما این مسئله بیشتر در کودکان با وزن اضافه یا با سابقه خانوادگی بیماری دیده می‌شود.
طب سنتی روشی برای کنترل فشارخون بالا
مراقبه می‌تواند با قراردادن بدن در حالت استراحت عمیق، فشارخون را کاهش دهد. یوگا، تای چی، و تنفس عمیق همگی خوب هستند. این تکنیک‌های آرامش‌بخش را با اصلاح در شیوه زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش ترکیب کنید.
لازم است متذکر شویم برخی گیاهان دارویی ممکن است با سایر داروهایی که شما مصرف می‌کنید، تداخل داشته باشند. برخی از گیاهان در واقع فشارخون را افزایش می‌دهند. در صورت مصرف مکمل‌های گیاهی یا مکمل‌های غذایی به پزشک خود اطلاع دهید.
بیشتر ورزش کنید
فعالیت بدنی منظم باعث کاهش فشارخون می‌شود. بزرگسالان باید حدود ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته داشته باشند. این فعالیت بدنی می‌تواند شامل باغبانی، راه‌رفتن سریع، دوچرخه‌سواری، و یا سایر ورزش‌های هوازی باشد. در ضمن حداقل ۲ روز در هفته تمرین‌های مربوط به تقویت عضلات را انجام دهند و در این ورزش‌ها همه عضلات بدن را درگیر کنند.
رژیم غذایی فشارخونی‌ها
رژیم غذایی DASH برای مبتلایان به پرفشاری خون طراحی شده است. در این رژیم از بیماران خواسته شده که تا می‌توانند سبزی، میوه و غلات سبوس‌دار، لبنیات کم‌چرب، مرغ و ماهی و مغزها را مصرف کنند.
درعین‌حال گوشت قرمز، چربی‌های اشباع مضر مثل انواع کره و مارگارین و شیرینی‌جات را کنار بگذارند. در ضمن مقدار مصرف سدیم را با حذف غذاهای فراوری شده و نمکدان از سر سفره به حداقل برسانند.
زندگی با فشارخون بالا
فرد مبتلا به فشارخون بالا اغلب تا آخر عمر این عارضه را خواهد داشت. برای کنترل مناسب فشارخون و پیشگیری از عوارض ناخواسته فشارخون بالا مهم است که داروهای خود را به‌موقع و طبق نظر پزشک مصرف کنید و مدام فشارخون خود را کنترل کنید. اگر فشارخون بالا تحت کنترل باشد، احتمال سکته مغزی، بیماری قلبی و نارسایی کلیه کاهش می‌یابد.
اشتراک گزاری:
