پری دیابت (پیش دیابت)

"پری دیابت (پیش دیابت): زنگ خطری که باید جدی بگیرید | راهنمای کامل آزمایش‌ها و تشخیص"

آیا می‌دانستید میلیون‌ها نفر در سراسر جهان در مرحله‌ای به نام «پری دیابت» یا «پیش‌دیابت» قرار دارند و بسیاری از آن‌ها از این موضوع بی‌خبرند؟ پری دیابت یک وضعیت پزشکی جدی است که به عنوان یک هشدار یا یک «فرصت طلایی» در نظر گرفته می‌شود. این مرحله، مرز باریک بین سلامتی کامل و ابتلا به دیابت نوع ۲ است. خبر خوب این است که با تشخیص به‌موقع و ایجاد تغییراتی ساده در سبک زندگی، می‌توان از پیشرفت آن به سمت دیابت جلوگیری کرد و حتی آن را به طور کامل معکوس نمود. در این مقاله جامع، به شما خواهیم گفت پری دیابت چیست، چه کسانی در معرض خطر هستند و مهم‌تر از همه، چه آزمایش‌هایی برای تشخیص دقیق آن در آزمایشگاه انجام می‌شود.

پری دیابت چیست و چرا تا این حد اهمیت دارد؟

پری دیابت وضعیتی است که در آن، سطح قند خون شما بالاتر از حد طبیعی است، اما هنوز به اندازه‌ای بالا نرفته که به عنوان دیابت نوع ۲ تشخیص داده شود. در این حالت، بدن شما به درستی از انسولین استفاده نمی‌کند (وضعیتی به نام مقاومت به انسولین) یا پانکراس (لوزالمعده) شما نمی‌تواند انسولین کافی برای کنترل قند خون تولید کند.

اهمیت پری دیابت در این است که اگر نادیده گرفته شود، نه تنها خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را به شدت افزایش می‌دهد، بلکه شما را در معرض ریسک بالاتری برای بیماری‌های قلبی-عروقی، سکته مغزی و مشکلات کلیوی قرار می‌دهد؛ حتی قبل از آنکه دیابت به طور کامل بروز کند. بنابراین، شناسایی این مرحله، کلید پیشگیری از عوارض جدی در آینده است.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به پری دیابت هستند؟

اگرچه هر کسی ممکن است به پری دیابت مبتلا شود، اما برخی عوامل، ریسک شما را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهند. اگر یک یا چند مورد از شرایط زیر را دارید، توصیه می‌شود برای انجام آزمایش‌های تشخیصی با پزشک خود مشورت کنید:

• اضافه وزن یا چاقی:به خصوص چاقی شکمی.
• سن بالای ۴۵ سال:با افزایش سن، ریسک بالاتر می‌رود.
• سابقه خانوادگی:داشتن والدین یا خواهر و برادری که مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند.
• کم‌تحرکی:ورزش نکردن به صورت منظم (کمتر از ۳ بار در هفته).
• سابقه دیابت بارداری:اگر در دوران بارداری به دیابت مبتلا شده‌اید.
• سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS):این سندرم اغلب با مقاومت به انسولین همراه است.
• فشار خون بالا یا کلسترول بالا:این موارد معمولاً در کنار هم رخ می‌دهند.
• نژاد: برخی نژادها مانند آفریقایی-آمریکایی‌ها، اسپانیایی‌تبارها، بومیان آمریکا و آسیایی-آمریکایی‌ها بیشتر در معرض خطر هستند.

 

علائم پری دیابت: هشداری که اغلب خاموش است

یکی از دلایل اصلی که پری دیابت اغلب تشخیص داده نمی‌شود این است که معمولاً **هیچ علامت واضحی ندارد**. بسیاری از افراد تا زمانی که بیماری به دیابت نوع ۲ پیشرفت نکرده، متوجه هیچ تغییری در بدن خود نمی‌شوند. با این حال، در برخی موارد ممکن است علائم خفیفی بروز کند که با علائم اولیه دیابت مشترک است، مانند:

• افزایش تشنگی
• تکرر ادرار
• خستگی بی‌دلیل
• تاری دید

به یاد داشته باشید، منتظر ماندن برای بروز علائم، استراتژی مناسبی نیست. بهترین راه برای شناسایی پری دیابت، انجام آزمایش‌های دوره‌ای خون است.

آزمایش‌های تشخیصی پری دیابت

در آزمایشگاه، سه آزمایش اصلی برای تشخیص پری دیابت و دیابت به کار می‌رود. پزشک شما بر اساس وضعیت سلامتی و فاکتورهای خطر، ممکن است یک یا چند مورد از این آزمایش‌ها را درخواست کند.

آزمایش قند خون ناشتا (Fasting Blood Sugar - FBS)

این آزمایش، رایج‌ترین و ساده‌ترین راه برای غربالگری پری دیابت است. برای انجام این تست، شما باید حداقل به مدت ۸ ساعت (معمولاً یک شب تا صبح) هیچ غذا یا نوشیدنی کالری‌داری مصرف نکنید. سپس نمونه خون از شما گرفته می‌شود.

*   **نتیجه طبیعی:** کمتر از 100 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL)
*   **پری دیابت:** بین 100 تا 125 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL)
*   **دیابت:** 126 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL) یا بالاتر

آزمایش هموگلوبین A1c (HbA1c)

این آزمایش یک تصویر کلی از میانگین سطح قند خون شما در ۲ تا ۳ ماه گذشته ارائه می‌دهد. مزیت بزرگ این تست این است که نیازی به ناشتا بودن ندارد و تحت تأثیر نوسانات کوتاه‌مدت قند خون قرار نمی‌گیرد. این آزمایش میزان گلوکزی را که به هموگلوبین (پروتئین حامل اکسیژن در گلبول‌های قرمز) چسبیده است، اندازه‌گیری می‌کند.

*   **نتیجه طبیعی:** کمتر از 5.7%
*   **پری دیابت:** بین 5.7% تا 6.4%
*   **دیابت:** 6.5% یا بالاتر

تست تحمل گلوکز خوراکی (Oral Glucose Tolerance Test - OGTT)

این آزمایش حساسیت بیشتری نسبت به دو تست دیگر دارد و اغلب زمانی استفاده می‌شود که نتایج FBS یا A1c مرزی باشند. در این تست، ابتدا یک نمونه خون در حالت ناشتا از شما گرفته می‌شود. سپس شما یک محلول شیرین حاوی مقدار مشخصی گلوکز (معمولاً ۷۵ گرم) می‌نوشید و ۲ ساعت بعد، مجدداً از شما نمونه خون گرفته می‌شود تا واکنش بدن شما به قند سنجیده شود.

نتیجه طبیعی (پس از ۲ ساعت): کمتر از 140 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL)
پری دیابت (پس از ۲ ساعت): بین 140 تا 199 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL)
دیابت (پس از ۲ ساعت): 200 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL) یا بالاتر

خبر خوب: پری دیابت قابل کنترل و حتی معکوس شدن است!

تشخیص پری دیابت یک خبر بد نیست؛ بلکه یک فرصت برای اقدام است. با ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی، می‌توانید سطح قند خون خود را به محدوده طبیعی بازگردانید و از ابتلا به دیابت نوع ۲ جلوگیری کنید:

1. کاهش وزن: از دست دادن تنها ۵ تا ۷ درصد از وزن بدن می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
2. رژیم غذایی سالم: مصرف بیشتر سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی و کاهش مصرف قندهای فرآوری شده، نوشابه‌ها و کربوهیدرات‌های تصفیه شده.
3. فعالیت بدنی منظم: حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط (مانند پیاده‌روی سریع) در هفته را هدف قرار دهید.

نتیجه‌گیری و اقدام شما

پری دیابت یک وضعیت خاموش اما جدی است که نباید آن را نادیده گرفت. اگر فکر می‌کنید در معرض خطر هستید، منتظر علائم نمانید. با پزشک خود صحبت کنید و برای انجام آزمایش‌های لازم اقدام کنید.

در آزمایشگاه پیوند، ما با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و تیمی از متخصصان مجرب، تمامی آزمایش‌های تشخیصی پری دیابت (FBS, A1c, OGTT) را با بالاترین سطح دقت و کیفیت ارائه می‌دهیم. سلامتی شما اولویت ماست. برای دریافت مشاوره رایگان و رزرو نوبت آزمایش، همین امروز با ما تماس بگیرید.